MRIروشى است که با استفاده از میزان آب معدنى متصل به مولکول ها، تصویرى از داخل بدن ایجاد مى کند. این روش معمولاً براى تشخیص هرگونه بیمارى یا اختلال در عملکرد ارگان ها مورد استفاده
قرار مى گیرد.اسم اصلى این روش nuclean MRI است که کلمه هسته اى به علت بار منفى که روى بیمار ایجاد مى کند، به طور کلى حذف شده است. در علوم دیگر واژه NMR که استفاده از همین دستگاه در علوم غیرپزشکى است، هنوز استفاده مى شود. اساس کار MRI معمولاً براساس خصوصیات آزاد شدن اتم برانگیخته هیدروژن در مولکول آب است. وقتى جسم مورد نظر در یک میدان خاص و پرقدرت مغناطیسى قرار مى گیرد، تمام اسپین هاى اتمى هسته هاى بدون اسپین صفر در دو حالت مخالف یکدیگر قرار مى گیرند یا به صورت موازى با میدان مغناطیسى یا غیرموازى. اختلاف میان اتم هاى موازى و غیرموازى یک در میلیون است، در هر صورت این اختلاف باعث تغییرى در میدان مى شود. به هر حال هسته ها در حالتى زاویه دار با میدان الکترومغناطیسى قرار مى گیرند. دوقطبى هسته در امتداد میدان مغناطیسى قرار مى گیرد، در لحظه اى که نسبت ها تقریباً مساوى هستند، بیشتر هسته ها در حالت کم انرژى قرار مى گیرند. وقتى که بافت در معرض انرژى الکترومغناطیسى قرار مى گیرد (RF PULS) تعدادى از هیدروژن ها که در حالت موازى با میدان مغناطیسى بودند به حالت پرانرژى و پاد موازى درمى آیند. براى انتخاب زاویه تصویر مورد نظر از سه محور عمود برهم شیب مغناطیسى استفاده مى شود. شیب اول مربوط به برش است که هنگام RF ADS اعمال مى شود. بعدى شیب رمزکننده فاز است و در نهایت شیب رمزکننده سرعت تکرار که در حین عکسبردارى از بافت اعمال مى شوند. این عمل به عکسبردارى از برش هایى از هر زاویه کمک مى کند.
زمانى که هسته برانگیخته شده به حالت پایه برگشت، از خود انرژى آزاد مى کند. زمان برگشت به حالت پایه و موازى شدن با میدان مغناطیسى که در حد هزارم ثانیه است، با T1 نشان داده مى شود.
T2 زمانى است که برگشتن به حالت عادى با استفاده از انرژى معکوس اتفاق مى افتد.
براى تشکیل تصویر ثبت اطلاعات فضایى مولکول هاى بافت بعد از بازگشت به حالت عادى لازم است. به همین جهت یک میدان مغناطیسى متراکم براى ثبت موقعیت هسته ها به کار گرفته مى شود.
MRI براى تشخیص هرگونه آسیب در بافت هاى مختلف مورد استفاده دارد. یکى از نکات مثبت در مورد MRI نداشتن اثر منفى بر روى بیمار است.
MRI با استفاده از میدان مغناطیسى و تابش غیریونیزه انجام مى گیرد. در حالى که CT اسکن با اشعه X معمولى که واجد تابش هاى یونیزه است، انجام مى شود و تابش هاى یونیزه مى توانند احتمال ایجاد بدخیمى را افزایش دهند به خصوص در بچه ها. عکس هاى حاصل از MRI معمولاً بین 5تا 20عدد هستند که هر یک اطلاعات خاصى را از بافت مورد نظر نشان مى دهند و باید توسط پزشک بررسى و مطالعه شوند.
انواع MRI
MRIانتشارى
این نوع از MRI میزان انتشار آب را در بافت هاى بدن مشخص مى کند. از این طریق مى توان انتشار مولکول هاى مختلف را در ارگان ها و سلول هاى مختلف بررسى کرد. نوع جدید MRI انتشارى (DT1) مى تواند میزان انتشار را در جهات مختلف مشخص کند و این روش در تشخیص بیمارى هایى مثل MS که نورون ها طى آن از بین مى رود، به کار گرفته مى شود.
:(MR angiography)MRA
روشى است که از طریق آن اشکالات عروقى بررسى مى شود. اصلى ترین مورد استفاده از MRA بررسى عروق گردن و نابجایى آئورت و عروق کلیوى است. یک مورد استفاده دیگر از MRI در تصویربردارى از بافت هاى نرم، تعیین دقیق محل تومور در بدن است که با تعیین دقیق محل آن مى توان رادیوتراپى را آغاز کرد. محل دقیق و اندازه تومور به این ترتیب مشخص مى شود و محل آن خالکوبى یا نشانه گذارى مى شود و درمان در آن محل به طور خاص آغاز مى شود.
با توجه به اینکه MRI روشى بسیار دقیق براى تشخیص بیمارى است، در سال 2003آقاى پل لاوتربور و سرپیتر منزفیلد برنده جایزه نوبل پزشکى شدند. لاوتربور متوجه شد که میدان مغناطیسى مى تواند تصویر دوبعدى ایجاد کند و منزفیلد محاسبات ریاضى شیب هاى مغناطیسى را انجام داد. کمیته نوبل ریموند _ وى _ دامادیان را نادیده گرفت. دامادیان در سال 1974استفاده NMR را براى تشخیص سرطان ثبت کرده است. او در سال 1997 از جنرال الکتریک بابت استفاده بدون اجازه از اختراعش به دادگاه شکایت کرد و 129میلیون دلار از جنرال الکتریک دریافت کرد. در سال 1980اولین دستگاه اسکن MRI را ساخت که هیچ وقت به بازار عرضه نشد. در سال 2001 life tim achivment award موسسه MIT به دامادیان اهدا شد.
